Government taken to task at UN meet
Thu 8th Waxing Moon of Assayuja B.E.2561, September 28, A.D.2017 Year of the Rooster

UN Special Rapporteur Rhona Smith (right) speaks to the press in Phnom Penh last month. Photo supplied

ភ្នំពេញ​ ប៉ុស្តិ៍

ភ្នំពេញៈ កាលពី​ម្សិលមិញ​អ្នក​រាយការណ៍​ពិសេស អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ប្រចាំ​កម្ពុជា​បាន​រិះគន់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ចំពោះ​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​ការ​បង្ក​ឲ្យ​មាន​មន្ទិល​សង្ស័យ ថា​តើ​ការ​បោះឆ្នោត​នៅ​ឆ្នាំ​ក្រោយ​នឹង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​ដោយ​សេរី និង​យុត្តិធម៌​ដែរ​ឬ​យ៉ាង​ណា​?

ក្នុង​អំឡុង​កិច្ចប្រជុំ​ក្រុម​ប្រឹក្សា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លើក​ទី ៣៦ អ្នក​រាយការណ៍​ពិសេស​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​លោកស្រី Rhona Smith បាន​ថ្លែង​ថា​សង្គម​ស៊ីវិល និង​គណបក្ស​ប្រឆាំង​បាន​ប្រឈម​នឹង​ការ​គំរាម​កំហែង​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​។

លោកស្រី​មាន​ប្រសាសន៍​ថា​៖ «​ការ​រឹតបន្តឹង​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ និង​ការ​ធ្វើ​ឱ្យ​ខូច​ដល់​ស្ថាប័ន​ប្រជាធិបតេយ្យ​បាន​ឈាន​ដល់​កម្រិត​មួយ​ដែល​មិន​ធ្លាប់​មាន​ពី​មុន​មក​នៅ​ក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​កម្ពុជា​ក្រោយ​ឆ្នាំ​ ១៩៩៣​។ ប្រទេស​នេះ​ហាក់​ដូចជា​កំពុង​ផ្លាស់ប្តូរ​យ៉ាង​ខ្លាំងក្លា​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​ភាព​អន្តរាយ​មួយ​»​។

លោកស្រី​បាន​លើក​ឡើង​ថា​ការ​ចាប់​ខ្លួន​មេដឹកនាំ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​លោក​ កឹម សុខា គឺ​ខុស​ច្បាប់​ដោយសារ​តែ​អភ័យ​ឯក​សិទ្ធិ​សភា​របស់​គាត់ ហើយ​លោកស្រី​បញ្ជាក់​ថា​ការ​ចោទប្រកាន់​ពី​បទល្មើស​ជាក់ស្តែង​គឺ​មិន​មាន​ភ័ស្តុតាង ខណៈ​ដែល​ការ​ចោទប្រកាន់​នោះ​គឺ​ផ្អែក​លើ​សុន្ទរកថា​របស់​លោក​ដែល​បាន​កត់ត្រា​កាលពី​ឆ្នាំ​ ២០១៣​។

លោកស្រី Smith ក៏​បាន​កត់សម្គាល់​ថា​នេះ​គឺជា​លើក​ទី​បួន​ហើយ​ក្នុង​រយៈពេល​ពីរ​ឆ្នាំ​ដែល​យុទ្ធសាស្ត្រ​នេះ​ត្រូវ​បាន​គេ​ប្រើប្រាស់​ដើម្បី​ចាប់​ខ្លួន​តំណាងរាស្ត្រ​។

លោកស្រី Smith ថ្លែង​ថា​ ការ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​ថ្មី​ស្តីពី​គណបក្ស​នយោបាយ​នាពេល​ថ្មីៗ​នេះ​បាន​ធ្វើឲ្យ​ប៉ះពាល់​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​។

លោកស្រី​បន្ត​ថា​៖ «​តាមពិត​ទៅ​ជោគវាសនា​របស់​គណបក្ស​នយោបាយ​ប្រឆាំង​ហាក់​ដូច​នៅ​ក្នុង​កណ្តាប់ដៃ​របស់​នីតិប្រតិបត្តិ​»​។ លោកស្រី​បាន​ថ្លែង​ថា មិន​ត្រឹម​តែ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​ការ​គំរាម​កំហែង​នោះ​។

លោកស្រី​បាន​បញ្ជាក់​ថា​ច្បាប់​ស្តីពី​សមាគម​ និង​អង្គការ​មិនមែន​រដ្ឋាភិបាល​ឆ្នាំ ២០១៥ បាន​ដាក់​កម្រិត​មិន​សម​ហេតុផល​ទៅ​លើ​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ដោយ​តម្រូវ​ឱ្យ​អង្គការ​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល​ត្រូវ​មាន​ភាព​អព្យាក្រឹត​ខាង​នយោបាយ​។

លោកស្រី​បញ្ជាក់​ថា​៖ «​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​អ្វីៗ​ស្ទើរ​តែ​ទាំងអស់​អាច​នឹង​ត្រូវ​បាន​គេ​ចោទប្រកាន់​ថា​ជា​រឿង​នយោបាយ​។ ការ​អំពាវនាវ​ឱ្យ​គោរព​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ត្រូវ​បាន​គេ​ចាត់ទុក​ថា ជា​ឧបាយកល​នយោបាយ​ និង​ការ​វាយប្រហារ​ដោយ​លំអៀង​ដើម្បី​ប្រឆាំង​នឹង​រដ្ឋាភិបាល​»​។

លោកស្រី​លើក​ឡើង​ថា​រួម​ជាមួយ «​ការ​កាត់បន្ថយ​យ៉ាង​ខ្លាំង​នូវ​សេរីភាព​របស់​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​» (​ការ​បិទទ្វារ​របស់​កាសែត Cambodia Daily និង​ស្ថានីយ​វិទ្យុ​ផ្សេងៗ​) ​ដែល​ចំណុច​នេះ​មាន​ន័យ​ថា​ភាព​យុត្តិធម៌​នៃ​ការ​បោះឆ្នោត​នៅ​ឆ្នាំ​ក្រោយ​អាច​នឹង​ជាប់គាំង​។

លើស​ពី​នេះ​លោកស្រី​ថ្លែង​ថា​៖ «​វោហារស័ព្ទ​ពី​អំពើ​ហិង្សា​របស់​​រដ្ឋមន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល និង​មន្ត្រី​យោធា​ជាន់​ខ្ពស់​គឺ​បាន​បង្កើត​ឱ្យ​មាន​ការ​ភ័យខ្លាច​ និង​ក្លាយ​ជា​ឧបសគ្គ​ដល់​ការ​បោះឆ្នោត​ដោយ​សេរី​។ ការ​ប្រើ​អំណាច ការ​គំរាម​កំហែង និង​ការ​បំភិត​បំភ័យ​គឺ​គ្មាន​នៅ​ក្នុង​សង្គម​ដែល​មាន​សន្តិភាព​ទេ​»​។

នៅ​ពេល​ទាក់ទង​តាម​ទូរស័ព្ទ​កាលពី​ម្សិលមិញ អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ទីស្តីការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី​លោក ផៃ ស៊ីផាន បាន​ច្រាន​ចោល​ចំពោះ​សេចក្តី​ថ្លែង​របស់​លោកស្រី Smith ដោយ​លោក​ថ្លែង​ថា​៖ «​គាត់​មិន​យុត្តិធម៌​ទេ​។ គាត់​ពិត​ជា​លម្អៀង​ខ្លាំង​ណាស់​។ គាត់​មិនមែន​ជា​នរណា​ម្នាក់​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ទេ​… គាត់​គឺជា​ភ្ញៀវទេសចរ​ម្នាក់​»​។

លោក​ ស៊ីផាន បាន​ស្នើ​ឱ្យ​លោកស្រី​ត្រូវ​ «​ចំណាយ​ពេលវេលា​សិក្សា​ស្វែងយល់​អំពី​ច្បាប់​របស់​កម្ពុជា​បន្ថែម​ទៀត​»​។

លោក​បាន​បន្ថែម​ថា​៖ «​យើង​មិនមែន​ជា​ស្វា​ទេ​។ យើង​មិន​ត្រូវការ​គ្រូបង្រៀន​ដូច​គាត់​ [​ប្រាប់​យើង​] ឱ្យ​ធ្វើ​រឿង​នេះ​ធ្វើ​រឿង​នោះ​ទេ … គាត់​គិត​ថា​យើង​គឺជា​សត្វ​»​។

ឯកអគ្គរាជទូត​កម្ពុជា​ប្រចាំ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​លោក ណី សំអុល ក្នុង​សម័យ​ប្រជុំ​នោះ​បាន​លើក​ឡើង​អំពី​ការ​រិះគន់​ដោយ​អយុត្តិធម៌​។

លោក​បាន​ហៅ​របាយការណ៍​របស់​លោកស្រី Smith ថា​លម្អៀង​ដែល​មិន​ត្រឹម​តែ​ធ្វើឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ការ​ប្តេជ្ញា​ចិត្ត​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ចំពោះ​ការ​រីកចម្រើន​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ​ ប៉ុន្តែ​វា​ក៏​បង្ក​ឱ្យ​មាន​ហានិភ័យ​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​ភាព​ជឿជាក់​នៃ​ប្រព័ន្ធ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ទាំង​មូល​ផង​ដែរ​។

លោក​ សំអុល បាន​គូសបញ្ជាក់​អំពី​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ដ៏មាន​ស្ថិរភាព​នៅក្នុង​ប្រទេស​ហើយ​លោក​បាន​ទទូច​ថា​លោកស្រី Smith បាន​មើល​ឃើញ​តែ​ចំណុច​មិន​ល្អ​ហើយ​ថ្លែង​ថា​លោកស្រី​ពឹង​ផ្អែក​តែ​ទៅ​លើ​ «​ប្រភព​ដែល​មិន​ត្រូវ​បាន​ផ្ទៀងផ្ទាត់​ប៉ុណ្ណោះ​»​។

ប៉ុន្តែ​យោបល់​របស់​លោកស្រី​ Smith ត្រូវ​បាន​គាំទ្រ​យ៉ាង​ទូលំទូលាយ​ពី​សហភាព​អឺរ៉ុប និង​ប្រទេស​ជាច្រើន​រួម​នឹង​អង្គការ​មិនមែន​រដ្ឋាភិបាល​ដែល​ចូលរួម​ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​នោះ​ផង​ដែរ​។

ជា​ឧទាហរណ៍​តំណាង​មកពី​សហភាព​អឺរ៉ុប​បាន​ហៅ​ការ​ចោទប្រកាន់​ទៅ​លើ​សកម្មជន​សិទិ្ធមនុស្ស​ និង​អ្នក​តំណាងរាស្ត្រ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​រួមទាំង​លោក កឹម សុខា ផង​ដែរ​ថា​ជា​រឿង​នយោបាយ ហើយ​លោក​បាន​ថ្លែង​បញ្ជាក់​ថា អភ័យ​ឯកសិទ្ធិសភា​របស់​លោក កឹម សុខា ត្រូវ​បាន​គេ​រំលោភ​បំពាន​។

អង្គការ​ពិភពលោក (World Organisation) ដែល​ប្រឆាំង​ទៅ​នឹង​ការ​ធ្វើ​ទារុណកម្ម​ក៏​បាន​ចង្អុល​បង្ហាញ​ពី​ការ​ចាប់​ឃុំឃាំង​បុគ្គលិក​អង្គការ​មាតា​ធម្មជាតិ​កាលពី​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ​ផង​ដែរ​គឺ​លោក ហ៊ុន វណ្ណៈ ​និង​លោក​ ឌឹម គុណឌី និង​បាន​ហៅ​ស្ថានភាព​នេះ​ថា​ជា​ការ​វាយប្រហារ​យ៉ាង​ខ្លាំងក្លា​ប្រឆាំង​នឹង​សង្គម​ស៊ីវិល​។

អ្នក​តំណាង​រូប​នេះ​បាន​ថ្លែង​ថា​៖ «​អ្នក​ជំនាញ​ផ្នែក​ច្បាប់​មកពី​សហគមន៍​អន្តរជាតិ​បាន​ថ្កោលទោស​យ៉ាង​ខ្លាំងក្លា ចំពោះ​កង្វះ​ឯករាជភាព និង​ភាព​លម្អៀង​នៃ​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌​។ អ្វី​ដែល​កំពុង​កើតឡើង​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​នាពេល​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​គឺ​គ្មាន​អ្វី​ទាក់ទង​ទៅ​នឹង​នីតិរដ្ឋ​នោះ​ទេ​»៕ NS

Government taken to task at UN meet

Thu, 28 September 2017

The Phnom Penh Post

The UN’s special rapporteur on Cambodia yesterday slammed the Kingdom’s government at the 36th session of the UN Human Rights Council, going so far as to express doubt as to whether next year’s crucial elections will be free and fair.

During the session, Special Rapporteur Rhona Smith said that civil society and the opposition faced severe threats.

“Restrictions of the democratic space and undermining of democratic institutions have reached an unprecedented level in Cambodia’s post-1993 history,” she said. “The country seems to be moving inexorably towards a precipice.”

She argued that opposition leader Kem Sokha’s arrest – on widely criticised charges of “treason” – was illegal due to his parliamentary immunity, and that bypassing his immunity on the grounds that it was an in flagrante delicto offence was unfounded. The constitution allows for the arrest of lawmakers if they are caught in flagrante delicto – or “red-handed” – but Sokha’s charges stem from a speech recorded in 2013.

Even in such cases, the constitution calls for a two-thirds vote to lift a member’s immunity. Though the ruling Cambodian People’s Party holds just over half of the body’s seats, it nonetheless maintained it could allow Sokha’s prosecution to proceed. Smith noted that this was the fourth time in two years this strategy had been used to arrest opposition lawmakers.

Smith said recent controversial amendments to the Law on Political Parties – which targeted the opposition and broadened the grounds for the dissolution of parties – had severely impacted democracy. “In practice, the fate of the political opposition appears to be in the hands of the executive,” she said.

But it was not only the opposition under threat, she said. The 2015 Law on Associations and NGOs, she said, imposed unreasonable restrictions on civil society through vaguely defined stipulations that NGOs be politically “neutral”.

“In contemporary Cambodia, almost anything can be alleged political. Calls for respect for human rights and democracy are now branded as political manipulation and biased attacks against the government,” she said.

This, in conjunction with a “dramatic reduction in freedom of the media” – with numerous independent outlets recently shuttered – meant the fairness of elections next year was at stake, she added.

“The regular violent rhetoric of government ministers and senior military officers creates fear, a barrier to free elections,” she said, referring to frequent veiled threats against the opposition and vows to crush so-called “colour revolutions”.

“With power comes responsibility and regular threats and scaremongering has no place in a peaceful society.”

However, Phay Siphan, a government spokesman, yesterday rejected the rapporteur’s assessment. “She’s not fair. She’s very biased,” he said.

“She is nobody in Cambodia . . . She’s a tourist,” he continued, asking Smith to “spend more time reading” Cambodian law.

“We’re not monkeys. We don’t need a teacher like her to [tell us] to do this or that,” he added.

Cambodian Ambassador to the UN Ney Samol echoed the sentiment at the session. He accused Smith of “cherry-picking”, arguing her report not only undermined his government’s determination for progress, but also posed “serious risk to the credibility of the entire United Nations human rights system”.

But Smith’s comments were widely endorsed by the EU, numerous countries and NGOs participating in the session.

The EU representative called charges against activists and opposition members, including Sokha, “politically motivated”, and seconded Smith’s assertion that Sokha’s immunity had been breached.

The World Organisation against Torture pointed to the recent “arbitrary detention” of environmental activists, and called the situation a “rapidly deteriorating attack against civil society”.

The International Community of Jurists, meanwhile, condemned the lack of independence in the judiciary. “What is happening in Cambodia today has nothing to do with the rule of law.”