សេចក្តីប្រកាសរួមស្តីពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា
Joint Statement on Human Rights Situation in Cambodia
មានពីរភាសា ខ្មែរ និង អង់គ្លេស

Wed the 13th Waxing Moon of Poṭṭhapāda B.E.2560, September 14, A.D.2016 Year of the Monkey
Courtesy U.S. Embassy to Cambodia

ថ្លែងដោយលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត Keith Harper តំណាងសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ

ជូនចំពោះលោកប្រធាន

លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត Keith Harper តំណាងសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ Ambassador Keith Harper, Representative of the United States to the United Nations Human Rights Council

ខ្ញុំមានកិត្តិយសសូមអានសេចក្តីប្រកាសនេះ តាងនាមអោយរដ្ឋចំនួន ៣៦ ដែលរួមមានប្រទេសអាល់បានី អូស្រ្តាលី ជប៉ុន កាណាដា ម៉ាសេដូនី ណ័រវ៉េ ស្វីស ប្រទេសចំនួន ២៨ ជាសមាជិកនៃសហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក។
យើងកត់សំគាល់ឃើញការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ប្រទេសកម្ពុជា នៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួន ក្នុងការរក្សា និងការពារ “របបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស ដែលធានាសិទ្ធិមនុស្ស និងការគោរពច្បាប់”។ យើងទទួលស្គាល់ ប្រវត្តិនៃប្រទេសកម្ពុជាក្នុងការធ្វើសហប្រតិបត្តិការជាមួយយន្តការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ និងកាតព្វកិច្ច និងការប្តេជ្ញាចិត្តជាអន្តរជាតិរបស់ប្រទេសកម្ពុជាចំពោះសិទ្ធិមនុស្ស ដូចដែលត្រូវបានស្តែងអោយឃើញតាមរយៈការគាំទ្ររបស់ខ្លួនចំពោះការបង្កើតការិយាល័យនៃឧត្តមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ នៅកម្ពុជា និងតាមរយៈការអោយសច្ចាប័នរបស់កម្ពុជាលើអនុសញ្ញាអន្តរជាតិមួយចំនួនស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស។ យើងសូមអំពាវនាវអោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបន្តអនុស្សារណៈនៃការយោគយល់ជាមួយការិយាល័យនៃឧត្តមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ យើងទទួលស្គាល់ផងដែរនូវជំហានដែលប្រទេសកម្ពុជាបានប្រកាន់យក ក្នុងការផ្តួចផ្តើមអោយមានកំណែទំរង់លើគណកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត និតិវិធីក្នុងការបោះឆ្នោត និងការចុះឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត ដែលជាការឆ្លើយតបនឹងកង្វល់ជាទូទៅរបស់ពលរដ្ឋទាក់ទងនឹងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០១៣។

ទោះបីជាមានជំហានវិជ្ជមានទាំងនេះក្តី ក៏យើងនៅកត់សំគាល់ឃើញពីកង្វល់សំដែងដោយអ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ នៅក្នុងឆ្នាំនេះ ស្តីពីឧបសគ្គថ្មីៗចំពោះសិទ្ធិក្នុងការសំដែងមតិ សិទ្ធិក្នុងការធ្វើការប្រមូលផ្តុំគ្នាដោយសន្តិភាព និងសិទ្ធិក្នុងការចូលរួមគ្នាជាក្រុម សមាគម។ យើងគាំទ្រការអំពាវនាវរបស់ពួកគេដែលសុំអោយអាជ្ញាធរកម្ពុជា “ធានាអោយមានបរិយាកាសមានភាពអនុគ្រោះ និងប្រកបដោយសុវត្ថិភាពសំរាប់សង្គមស៊ីវិល និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ដែលមានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការចាប់អោយរដ្ឋាភិបាលមានការទទួលខុសត្រូវ ហើយនាំមកនូវផលប្រយោជន៍នៃសិទ្ធិមនុស្សដល់សង្គមកម្ពុជាទាំងមូល”។ យើងនិងលោកអគ្គលេខាធិការមានបំណងដូចគ្នាក្នុងការចង់អោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបន្តឡើងវិញនូវការសន្ទនានយោបាយ ហើយ “ធានាអោយមានការគោរពយ៉ាងពេញលេញចំពោះសិទ្ធិមនុស្ស រួមទាំងសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ សេរីភាពនៃការចងក្រងគ្នាជាក្រុម ជាសមាគម និងសេរីភាពក្នុងការប្រមូលផ្តុំគ្នា”។

យើងមានកង្វល់យ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះការកើនឡើងនៅពេលនេះនៃភាពតានតឹងនយោបាយ នៅកម្ពុជា ដែលជាការគំរាមកំហែងដល់សកម្មភាពស្របច្បាប់របស់គណបក្សប្រឆាំង និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលធ្វើការផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស។ យើងមានកង្វល់ជាពិសេសដោយមើលឃើញថា មានការប្តឹងទៅតុលាការដោយមិនទំនង ប្រឆាំងនឹងអ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាល។ យើងមានកង្វល់ដូចគ្នានេះផងដែរពីស្ថានភាពនៃ “វប្បធម៌សន្ទនា” រវាងគណបក្សនយោបាយធំជាងគេទាំងពីរ ដែលឈប់មានដំណើរទៅមុខ។ យើងសោកស្តាយចំពោះការធ្វើឃាតក្នុងពេលថ្មីៗនេះលើរូបលោកកែម ឡី ដែលជាអ្នកធ្វើអត្ថាធិប្បាយ និងជាអ្នកវិភាគម្នាក់ ហើយកត់សំគាល់ឃើញនូវការដែលបទឧក្រិដ្ឋនេះនាំអោយសង្គមស៊ីវិល និងសំលេងឯករាជ្យនៅកម្ពុជាមានការភ័យខ្លាច។

យើងសូមអំពាវនាវអោយមានការស៊ើបអង្កេតពេញលេញ និងដោយតំលាភាព ចំពោះការស្លាប់របស់លោកកែម ឡី។ ជារួម យើងសូមអំពាវនាវអោយអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ធ្វើការដើម្បីបន្ថយការកើនឡើងនៃភាពតានតឹងហើយបង្កើនការទុកចិត្តគ្នា។ យើងសូមអំពាវនាវអោយរដ្ឋាភិបាលខិតខំជាអតិប្បរិមា ដើម្បីបង្កើតអោយមានបរិយាកាសនយោបាយមួយ ដែលក្នុងនោះ គណបក្សប្រឆាំង និងសង្គមស៊ីវិលអាចធ្វើសកម្មភាពបានដោយសេរី។ យើងសូមអំពាវនាវផងដែរ អោយប្រទេសកម្ពុជាគោរពតាមការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះប្រជាជនកម្ពុជា និងសហគមន៍អន្តរជាតិ ក្នុងការធ្វើការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ ដែលនឹងធានាភាពស្របច្បាប់នៃរដ្ឋាភិបាលក្រោយ។ យើងត្រៀមជាស្រេចក្នុងការជួយប្រទេស និងប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងការដោះស្រាយកង្វល់ទាំងនេះ តាមលក្ខណៈស្របតាមច្បាប់អន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស។

* ប្រទេសអ៊ុយក្រែន និងប្រទេស Liechtenstein បានគាំទ្រសេចក្តីប្រកាសនេះ បន្ទាប់ពីត្រូវបានថ្លែងចប់។

Delivered by Ambassador Keith Harper, Representative of the United States to the United Nations Human Rights Council

Mr. President,

I have the honor to read this statement on behalf of a group of 36 states including: Albania, Australia, Canada, Japan, Macedonia, Norway, Switzerland, the 28 EU member states, and the United States.
We note Cambodia’s commitment in its constitution to preserve and defend “a multi-party liberal democratic regime guaranteeing human rights and the respect of law.” We recognize Cambodia’s history of cooperation with UN mechanisms and its international human rights commitments and obligations, as demonstrated by its support of the establishment of an OHCHR office in the country and by the ratification of a number of international human rights conventions. We encourage the Cambodian Government to renew its Memorandum of Understanding with OHCHR. We also recognize the steps taken by Cambodia, in response to widespread citizen concerns about the 2013 elections, to initiate reforms of the National Election Committee, voter registry and elections procedures.

Despite these positive steps, we note the concerns expressed by several Special Rapporteurs earlier this year about new impediments to the rights to freedom of opinion and expression, the right to peaceful assembly, and the right to freedom of association. We support their call on Cambodian authorities “to ensure a safe and enabling environment for human rights defenders and civil society, which play a critical role in holding the Government to account and bringing benefits of human rights to the whole of Cambodian society.” We also share the Secretary-General’s desire for the Government of Cambodia to resume political dialogue and to “ensure full respect for human rights, including the freedoms of expression, association, and assembly.”

We are deeply concerned about the current escalation of political tensions in Cambodia, which threatens legitimate activities by opposition parties and human rights NGOs. There is particular concern about the appearance that legal action is being disproportionately pursued against critics of the government. We are equally concerned about the status of “culture of dialogue” between the two main political parties, which has ceased to function. We lament the recent murder of commentator and analyst Kem Ley and note the chilling effect this crime has had upon civil society and independent voices in Cambodia.

We call for a full and transparent investigation into Mr. Ley’s death. More broadly, we call on all the relevant stakeholders to work toward deescalating the tensions and building trust and confidence. We also urge the government to make their utmost efforts to create a political environment in which opposition parties and civil society can all function freely. We also call upon Cambodia to uphold its commitments to the Cambodian people and to the international community to conduct free and fair elections which would ensure the legitimacy of the next government. We stand ready to assist Cambodia and its people to address these concerns in a way that is consistent with international human rights law.

* Ukraine and Liechtenstein supported this statement after delivery.